Əllərdə yaranan allergik səpkilər çox vaxt ümumi allergik reaksiyanın bir hissəsidir, buna görə oxşar elementlər bədənin digər hissələrində də müşahidə oluna bilər.
ƏKS GÖSTƏRİŞLƏR VAR. MÜTƏXƏSSİSLƏ MƏSLƏHƏTLƏŞMƏK LAZIMDIR
RF-də ən çox satılan antihistamin preparat (pərakəndə satış həcminə görə) "Sistemli istifadə üçün antihistamin preparatlar" qrupunda, yanvar 2015 - may 2022 dövrü üçün IQVIA, Retail audit 01.2015-05.2022 məlumatlarına əsasən.
PubMed beynəlxalq bazasında xloropiraminin klinik istifadəsi ilə bağlı ilk məqalə 1962-ci ilə aiddir. FAGERBERG E, NOVIK A, SAHL R, STAHLE J. [Vazomotor rinitin yeni müalicəsi. Xloropiramin-imipramin ilə ikiqat kor test]. Praxis. 1962 May 31;51:567-71. Alman. PMID: 13891295.
PubMed beynəlxalq bazasında 87 məqalə və yerli eLibrary-də 35 məqalə (PubMed Elmi Elektron Kitabxanası [Elektron resurs], 04 avqust 2022. URL: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/?term=chloropyramine ; Elibrary Elmi Elektron Kitabxanası [Elektron resurs], 04 avqust 2022. URL: https://www.elibrary.ru/query_results.asp).
09.01.2014-cü il tarixli Roshydromet-in 1 nömrəli əmri "Rusiya Antarktida ekspedisiyasının tərkibinə daxil olan şəxslərin pulsuz qida, geyim və dərman vasitələri ilə təmin edilmə normalarının təsdiqi haqqında"
14.04.2011-ci il tarixli RF Hökumətinin 270 nömrəli qərarı (06.03.2015-ci il redaksiyası) "Rusiya Federasiyası Daxili İşlər Nazirliyinin daxili qoşunlarının tibbi təyinatlı məmulatlar, dərman vasitələri və tibbi texnika ilə təmin edilməsi qaydası və normaları haqqında"
12.10.2019-cu il tarixli RF Hökumətinin 2406-r nömrəli sərəncamı (30.03.2022-ci il redaksiyası) Tibbi yardım göstərilməsi üçün zəruri olan həyati vacib və ən vacib dərman vasitələrinin siyahısının, həmçinin tibbi istifadə üçün dərman vasitələrinin siyahılarının və tibbi yardım üçün zəruri olan minimum dərman vasitələri çeşidinin təsdiqi haqqında>
Əl dərisində yaranan ən geniş yayılmış allergiya növlərinə ekzema, atopik dermatit və övrə aid edilir.
Ekzema
Ekzema – həm kəskin (qabarcıqların əmələ gəlməsi ilə), həm də xroniki gedişata (dərinin qalınlaşması, pulcuqların və qaşınmaların yaranması ilə xarakterizə olunur) malik ola bilən iltihabi dəri xəstəliyidir.
Bu problem irsi meyillilik ilə bağlıdır1. Həmçinin ekzemadan əziyyət çəkən insanlarda sinir sisteminin xüsusiyyətləri olduğu müşahidə edilmişdir. Sadələşdirilmiş şəkildə bunu emosional labillik kimi qeyd etmək olar. Belə insanlar hətta əhəmiyyətsiz stressə belə kəskin reaksiya verməyə meyillidirlər. Ekzemalı xəstələrdə çox vaxt endokrin sisteminin işində pozğunluqlar (xüsusilə tez-tez problem böyrəküstü vəzilər və qalxanvari vəzi ilə əlaqədar olur) aşkar edilir. Ekzemalı uşaqlarda ən çox həzm orqanları ilə müxtəlif problemlər aşkar edilir1.
Atopik dermatit
Atopik dermatit — dəri örtüyünün xroniki iltihabıdır. Hal-hazırda xəstəliyin genetik meyillilik ilə əlaqəli olduğu hesab edilir. Artıq müəyyən edilib ki, atopik dermatitdən əziyyət çəkənlərdə qoruyucu dəri baryerini formalaşdıran zülalı sintez edən gendə mutasiya var. Əsasən atopik dermatit ana xətti ilə irsən keçir4. Əsasən qızartı, dəri quruluğu və ifadə olunmuş qaşınma şəklində təzahür edir.
Atopik dermatit haqqında qısa videoya baxın:
Videoda atopik dermatitin yaranma səbəbləri və onu təhrik edən amillər haqqında danışılır, müxtəlif yaşlarda xəstəliyin gedişatının xüsusiyyətləri nəzərdən keçirilir, həmçinin simptomların ifadəliliyinin azaldılması üzrə tövsiyələr verilir.
Övrə
Dəridə övrə gicişkən bitkisi ilə təmasdan sonrakı kimi dözülməz qaşınma ilə qabarların əmələ gəlməsi ilə xarakterizə olunur. Həmçinin övrə zamanı çox vaxt dəri və selikli qişalar altında sanki inkişaf edən ödemlik - angionevrotik ödem rast gəlinir5. Övrənin yaranma səbəbləri çox müxtəlifdir. Heç də həmişə məhz allergiya simptomların yaranması üçün təkanverici olmur.
Toksidermiya (dərman allergiyası)
Əllərdə allergiya toksidermiya şəklində - daxilə qəbul edilən və ya dəriyə çəkilən, o cümlədən kompres, islatma, məlhəm, plastır şəklində tətbiq edilən dərman vasitələrinin toksik təsirindən dəri zədələnməsi kimi özünü göstərə bilər. Dərmanlar həm xarici, həm də daxili istifadə zamanı allergiyaya səbəb ola bilər.
Əllərdə allergiyanın əsas simptomları
Əl dərisində allergiyanın ən çox rast gəlinən simptomları bunlardır:
qaşınma, bəzən ağrı, səpkilərin olduğu sahədə dəri örtüyünün yanması
dəridə səpkilər
dəridə çatların əmələ gəlməsi
dərinin qalınlaşması, dəri rəsminin dəyişməsi
Dəri allergiyası haqqında qısa videoya baxın:
Videodan dəridə allergiyanın necə təzahür edə biləcəyi, nə üçün yarandığı, reaksiya yarandıqda nə etmək lazım olduğu və hansı dərmanların kömək edə biləcəyi haqqında öyrənəcəksiniz.
Əllərdə allergiyanın yaranma səbəbləri
Əllərdə səpkilərin yaranma səbəbləri kifayət qədər çoxdur. Xroniki xəstəlik olan ekzema və atopik dermatit zamanı səpkilər dalğavari şəkildə yaranıb itə bilər. Bu ən çox müəyyən amillərin təsiri altında baş verir.
Əllərdə allergiyanın triqqerləri:
Toz və toz gənələri
Bitki tozcuqları
Heyvanlar
Vaksinlər
Kimyəvi maddələr və birləşmələr və s.
Qida məhsulları (ərzaq məhsulları)
Dərman preparatları
Əllərdə allergik səpkiləri infeksiyadan necə fərqləndirmək olar?
İnfeksion səpkilərin xüsusiyyətləri
İnfeksion xəstəliklər zamanı səpkilər dəqiq olaraq bədən temperaturunun qalxması, ümumi vəziyyətin əhəmiyyətli dərəcədə pozulması, həmçinin digər xarakterik simptomlarla: boğazda ağrı, zökəm, limfa düyünlərinin böyüməsi ilə əlaqəlidir. Belə səpkilər əksər hallarda güclü qaşınma ilə müşayiət olunmur.
Qızılca zamanı səpkilər
Bəzi infeksiyalar zamanı, məsələn, qızılca zamanı səpkilərin yaranmasının mərhələliyi mövcuddur.
Koksaki virusu zamanı səpkilər
Əllərdə səpkilərlə müşayiət olunan daha bir infeksion xəstəlik Koksaki virusu tərəfindən törədilir. Bu patologiyanın digər "xalq" adı - "əl-ayaq-ağız" xəstəliyidir. Ad səpkilərin əsasən lokallaşma yerindən yaranmışdır. Səpki bulanıq, sarımtıl maye ilə dolu olan və ağrılılıqla müşayiət olunan qabarcıqlar kimi görünür. Simptomların inkişafı ilə səpkilər daha tünd göyümtül çalar ala bilər, sonra qabarcıqlar partlayır və dəri intensiv şəkildə qabıq verir.
Psevdotuberkulyoz
Həmçinin əl darağının zədələnməsi ilə psevdotuberkulyoz - "yersinia" bakteriyası tərəfindən törədilən bakterial infeksiya da gedə bilər. Simptomlar, yüksək qızdırmadan əlavə, mədə-bağırsaq pozğunluğu əlamətlərini (ürəkbulanma, qusma, duru nəcis), həmçinin əlcək və corab tipində olan, ilk simptomlardan 1-6 gün sonra yaranan intensiv xarakterli səpkiləri əhatə edir, qaşınma ilə müşayiət oluna bilər və yox olduqdan sonra öz yerində qabıqlanma saxlayır3.
Əllərdə allergik səpkilərin xüsusiyyətləri
Allergik səpkilər zamanı bədən temperaturu əksər hallarda normal olur, qalxsa belə, cüzi olur. Səpkilər üçün xaotiklik xarakterikdir və aparıcı simptom praktiki olaraq həmişə qaşınmadır.
Əllərdə allergiyanın diaqnostikası
Diaqnostikanın əsasını xəstəliyin klinik mənzərəsi təşkil edir: simptomlar, şikayətlər, səpkilərin xarici görünüşü və onların yaranma mərhələləri, qaşınmanın olub-olmaması, bədən temperaturunun qalxması, intoksikasiya.
Daha dəqiq diaqnostika üçün daha sonra laborator müayinələr aparılır:
ümumi və biokimyəvi qan analizləri
iltihab markeri - C-reaktiv zülal, allergomarker immunoqlobulin E ümumi yoxlanılır
dəri və selikli qişaların səthindən yaxmalar və qaşıntılar götürülür
infeksiyalara qarşı kəskin faza anticisimləri - M sinif immunoqlobulinlər müəyyən edilir
Əllərdə allergiyanın müalicəsi
İnfeksion səbəblərin müalicəsi infeksionist-həkim tərəfindən aparılır. Lakin allergik reaksiya fonunda qaşınma əlamətləri yarandıqda, həkim bir qayda olaraq ümumi istifadədə "antiallergik" adlanan antihistamin preparatların təyin edilməsini tövsiyə edir.
Səpkilərin allergik təzahürləri antihistamin preparatların qəbulu ilə aradan qaldırılır.
Əllərdə allergiya üçün həblər
Qəfləti allergik reaksiyanın kəskin simptomlarının aradan qaldırılması üçün həkim Suprastin® preparatının qəbulunu tövsiyə edə bilər. 25 mq təsiredici maddə tərkibli bir həb təlimata uyğun olaraq qəbul edilir: 3 yaşdan 6 yaşa qədər uşaqlara – gündə 2 dəfə ½ həb, 6 yaşdan 14 yaşa qədər – gündə 2-3 dəfə ½ həb, 14 yaşdan yuxarı xəstələrə və böyüklərə – gündə 3-4 dəfə 1 həb.
Əllərdə allergiya üçün kremlər və məlhəmlər
Əllərdə allergik reaksiyanın müalicəsi üçün yerli qlükokortikosteroidlər istifadə edilə bilər. Allergiyanın yüngül təzahürlərində aşağı (hidrokortizon asetat) və orta aktivli qlükokortikoid kremlərə (prednizolon, triamsinolon) üstünlük vermək lazımdır. Xəstəliyin daha ağır gedişlərində aktiv (hidrokortizon butirat, betametazon, metilprednizolon, mometazon, triamsinolon, flutikazon) və yüksək aktivli vasitələr istifadə edilir.
Məlhəm müalicə həkimi – allerqoloq və ya dermatoloq tərəfindən təyin edilməlidir!
Müalicə kursunun əvvəlində preparat adətən səpkilərin olduğu sahələrə gündə iki dəfə 2-4 həftə ərzində çəkilir. Terapiyanın müddəti həm dərinin ilkin vəziyyətindən, həm də yaxşılaşmanın baş vermə sürətindən asılıdır. İnfeksiya əlamətləri qoşulduqda yerli kortikosteroidlərin antibakterial və/və ya göbələk əleyhinə vasitələrlə kombinasiyası istifadə edilir.
Həblər yemək zamanı daxilə qəbul edilir, çeynəmədən və kifayət qədər su ilə içilir.
Müalicə kursunun müddəti simptomlardan, xəstəliyin müddətindən və gedişatından asılıdır.
Ətraflı məlumat üçün tam istifadə təlimatına baxın.
Uşaqda əllərdə allergiya yarandıqda necə tez və düzgün hərəkət etmək lazımdır?
İlk növbədə allergenlə təması dayandırmaq lazımdır, daha sonra həkim simptomların tez aradan qaldırılması üçün antihistamin preparat, məsələn, Suprastin® təyin edə bilər. Həmçinin yerli preparatlar – kortikosteroidli kremlər də təyin edilə bilər.
Əllərdə allergiyanı məhz nəyin yaratdığını öyrənmək olarmı?
Əl dərisində allergik səpkilərin diaqnostikası bütün allergen maddələri test etməyin mümkün olmaması ilə əlaqədar çətinlik təşkil edir. Əgər mümkündürsə, spesifik immunoqlobulin E-nin (IgE) təyin edilməsi üçün qan analizləri və ya dəri testləri (remissiya dövründə) aparılır.
Müalicə allergiyanı yaradan səbəbdən asılı olaraq fərqlənirmi?
Əllərdə allergik prosesin müalicəsi allergendən asılı deyil.
Əllərdə allergiyanı nə yarada bilər?
Əllərdə allergiyanın yaranma səbəbləri çoxdur. Dərman və kosmetik vasitələrə, toza, tozcuğa, məişət kimyası vasitələrinə qarşı kontakt reaksiyaları. Səpkilər qida allergenləri, infeksion agentlər tərəfindən yarana bilər. Həmçinin səpki ətraf mühit amilləri – soyuq, günəş, külək, yüksək rütubət və ya əksinə, həddən artıq quruluq tərəfindən təhrik edilə bilər.
Əllərdə allergiya təhlükəlidirmi?
Xeyr, əllərdə allergiya həyat üçün heç bir risk daşımır.
Əllərdə allergiya şaxta səbəbindən ola bilərmi?
Ciddi danışsaq, soyuğun yaratdığı dəri səpkiləri allergiya deyil, çünki tərifə görə allergik reaksiya zülal molekullarına qarşı baş verir. Beləliklə, soyuğa allergiya qeyri-spesifik reaksiyadır və həm övrə, həm də ekzema və ya atopik dermatitin kəskinləşməsi tipində səpkilərlə təzahür edə bilər.
