ƏKS GÖSTƏRİŞLƏR VAR. MÜTƏXƏSSİSLƏ MƏSLƏHƏTLƏŞMƏK LAZIMDIR
RF-də ən çox satılan antihistamin preparat (pərakəndə satış həcminə görə) "Sistemli istifadə üçün antihistamin preparatlar" qrupunda, yanvar 2015 - may 2022 dövrü üçün IQVIA, Retail audit 01.2015-05.2022 məlumatlarına əsasən.
PubMed beynəlxalq bazasında xloropiraminin klinik istifadəsi ilə bağlı ilk məqalə 1962-ci ilə aiddir. FAGERBERG E, NOVIK A, SAHL R, STAHLE J. [Vazomotor rinitin yeni müalicəsi. Xloropiramin-imipramin ilə ikiqat kor test]. Praxis. 1962 May 31;51:567-71. Alman. PMID: 13891295.
PubMed beynəlxalq bazasında 87 məqalə və yerli eLibrary-də 35 məqalə (PubMed Elmi Elektron Kitabxanası [Elektron resurs], 04 avqust 2022. URL: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/?term=chloropyramine ; Elibrary Elmi Elektron Kitabxanası [Elektron resurs], 04 avqust 2022. URL: https://www.elibrary.ru/query_results.asp).
09.01.2014-cü il tarixli Roshydromet-in 1 nömrəli əmri "Rusiya Antarktida ekspedisiyasının tərkibinə daxil olan şəxslərin pulsuz qida, geyim və dərman vasitələri ilə təmin edilmə normalarının təsdiqi haqqında"
14.04.2011-ci il tarixli RF Hökumətinin 270 nömrəli qərarı (06.03.2015-ci il redaksiyası) "Rusiya Federasiyası Daxili İşlər Nazirliyinin daxili qoşunlarının tibbi təyinatlı məmulatlar, dərman vasitələri və tibbi texnika ilə təmin edilməsi qaydası və normaları haqqında"
12.10.2019-cu il tarixli RF Hökumətinin 2406-r nömrəli sərəncamı (30.03.2022-ci il redaksiyası) Tibbi yardım göstərilməsi üçün zəruri olan həyati vacib və ən vacib dərman vasitələrinin siyahısının, həmçinin tibbi istifadə üçün dərman vasitələrinin siyahılarının və tibbi yardım üçün zəruri olan minimum dərman vasitələri çeşidinin təsdiqi haqqında>
Allergiya immun sisteminin heyvanın sidiyində, piy vəzilərinin ifrazatında və tüpürcəyində olan zülallara qarşı patoloji reaksiyası nəticəsində yaranır. İtlərdə əsas allergen Can f1-dir. Allergen komponenti ilə təmas zamanı insanın immun sistemi antitellər adlanan xüsusi zülallar sintez edir. Normal halda bunlar infeksion agentə qarşı yaranır, allergiya zamanı isə orqanizm təhlükəli olmayan şeyləri potensial təhlükə kimi qəbul edir2.
İtlərə qarşı allergiyanın simptomları
İtlərə qarşı allergik reaksiya bir çox formada təzahür edə bilər3.
İtlərə qarşı allergiyanın yaranmasına səbəb olan amillər
Heyvanlara qarşı allergiya kifayət qədər geniş yayılmış bir problemdir. Allergik xəstəlikləri olan insanlarda bunun yaranma riski daha yüksəkdir. Məsələn, astma, tozcuqlara qarşı allergiya və ya atopik dermatit. Həmçinin ailəsində allergik xəstəliklər olan şəxslərdə də risk daha yüksəkdir1,2.
Məlumatlara görə, uşaq doğulandan bir yaşına qədər ev heyvanı ilə birgə yaşayırsa, gələcəkdə allergik xəstəliklərin, o cümlədən astmanın inkişaf riski azalır4.
İt cinsləri və allergik reaksiyaların tezliyi arasındakı əlaqə
İt allergenləri ən çox kəpəkdə, ağız suyunda və sidikdə olur. Bütün bu maddələr heyvanın tükündə qalır və ətraf mühitə yayılır, burada uzun müddət qala bilir. Heyvanın ağız suyu mebellərin, xalçaların və digər səthlərin üzərində qala bilər, quruyur və buxarlanır, aeroallergenə çevrilir - hətta heyvanın səthə ilkin təmasından sonra uzun müddət ərzində. "Hipoallergenik heyvanlar" adlanan heyvanların adətən daha az tükü olur və bu vəziyyəti bir qədər yaxşılaşdırır, lakin tam allergen olmayan heyvanlar mövcud deyil5.
Şnauzer
Digər cinslərlə müqayisədə onlarda əhəmiyyətli dərəcədə az kəpək olduğu üçün şnauzerlərin allergiyanın inkişafına ən az potensial yaratdığı hesab olunur5.
Bişon frise və labradudl
Həmçinin bişon frise və labradudl (labrador və pudelin hibridi) kimi məşhur cinslər hipoallergenik hesab olunur. Bu, onların tükünün struktur baxımından insan saçına daha yaxın olması ilə əlaqədardır, həm də onlarda demək olar ki, kəpək olmur5.
Sent-bernar və buldog
Allergiyası olanlar üçün ən əlverişsiz cinslər sent-bernar və buldog hesab edilir ki, bu da onların ağız suyunun çox ifraz olunması ilə əlaqələndirilir5.
Alman ovçarkası və boston teryeri
Alman ovçarkaları dəri quruluğu problemi ilə tanınır ki, bu da çoxlu miqdarda kəpəyin yaranmasına və nəticədə allergik reaksiyaların riskinin artmasına səbəb olur5.
Boston teryeri allergiyası olanlar üçün çox əlverişsiz seçimdir. Bu, həmin it cinsinin özünün tez-tez allergiyadan əziyyət çəkməsi ilə əlaqədardır ki, bu da qaşınma və dərinin qabıq verməsi ilə özünü göstərir, çoxlu miqdarda kəpəyin yaranması və burundan insan üçün allergen olan molekullar saxlayan selikli ifrazatın çox olması ilə müşayiət olunur.
Pekineslər
İtin allergen olmasına təsir edən daha bir maraqlı fakt - onun öyrənmə qabiliyyətidir, xüsusən də küçədə təbii ehtiyacını ödəməyə öyrədilməsi, çünki heyvanın sidiyi ən güclü allergendir. Məsələn, pekineslər bu vərdişi öyrənməkdə zəif qabiliyyətləri ilə tanınırlar, üstəlik onların sıx və uzun tükləri var ki, bu da birlikdə bu cinsi allergiyası olanlar üçün əlverişsiz seçim edir5.
Ksoloitskuintli
Tələffüzü çətin olan ksoloitskuintli (Meksika tüksüz iti) cinsi demək olar ki, tükün tamamilə olmaması ilə seçilir ki, bu da potensial allergik təsiri əhəmiyyətli dərəcədə azaldır5.
İtlərə qarşı allergiyanın ağırlaşmaları
İtlə uzunmüddətli təmas və ona qarşı allergiya olduqda bəzi ağırlaşmalar inkişaf edə bilər. İlk növbədə onlar burun boşluqlarında uzun müddət davam edən allergik iltihabla əlaqədardır. Müalicə olmadıqda bu vəziyyət bakterial infeksiya ilə ağırlaşa bilər ki, bu da sinusitin inkişafına səbəb ola bilər.
Həmçinin astması olan insanlar bilməlidirlər ki, allergenlə uzunmüddətli təmas xəstəlik üzərində nəzarəti itirməyə və tutmaların tezliyinin artmasına, həmçinin xəstəxanaya yerləşdirilməyə səbəb ola bilər.
İtlərə qarşı allergiyanın diaqnostikası
Vəziyyətin diaqnostikası çox vaxt çətinlik yaratmır və müayinə və sorğuya əsaslanır. Düzgün diaqnozun qoyulmasında allergenlərlə dəri prik-testləri kömək edir. Bu test növündə allergen ekstraktları dəriyə fizioloji məhlulla (mənfi test-nəzarət kimi) və histaminlə (müsbət nəzarət) birlikdə qoyulur. Sonra damcılar vasitəsilə dərinin zəif deşilməsi həyata keçirilir. 20 dəqiqədən sonra yaranan qızartıya görə testin nəticəsi qiymətləndirilir.
Lakin bu diaqnostika növünün məhdudiyyətləri var. Testin allergik xəstəliyin kəskinləşməsi, dərinin xroniki dəyişiklikləri zamanı, həmçinin xəstə allergiya simptomlarını aradan qaldırmaq üçün antihistamin dərmanlar qəbul edirsə, aparılması məsləhət görülmür, çünki bu, yanlış-mənfi nəticələrə səbəb ola bilər. Qlükokortikoidlərin, leykotrien reseptorları inhibitorlarının, antidepressantların qəbulu testlərin aparılmasına məhdudiyyət yaradır.
Əgər prik-testin aparılması üçün məhdudiyyətlər aşkar edilirsə, onda heyvanın ağız suyu, sidiyi və digər ifrazatlarında olan əsas zülallara qarşı allergenspesifik E immunoqlobulinləri üçün qan analizi aparılır2.
İtlərə qarşı müəyyən edilmiş allergiya zamanı ən yaxşı taktika heyvanlarla hər hansı təmasdan çəkinməkdir. Əks halda simptomatik müalicəyə başlamaq lazımdır.
İtlərə və pişiklərə qarşı allergiya haqqında qısa videoya baxın:
Videodan heyvanlara qarşı allergiyanın niyə yarandığını, necə təzahür etdiyini və allergiyası olanların hansı ehtiyat tədbirlərinə riayət etməli olduğunu öyrənəcəksiniz.
İtlərə qarşı allergiyanın müalicəsi
Allergik reaksiyanın ümumi simptomlarını aradan qaldırmaq məqsədilə həkimlər ilk növbədə antihistamin dərmanlar təyin edirlər.
İtlərə qarşı allergiya üçün tablet şəklində olan dərmanlar
İtlə təmas nəticəsində və ya onun saxlandığı yerdə olarkən qəfil allergik reaksiya simptomları yarandıqda, həkimlər antihistamin dərmanları tövsiyə edirlər. Bu, çox vaxt müxtəlif mümkün allergik reaksiya simptomlarının təzahürlərini azaldan Suprastin® preparatı olur. Preparat təlimata uyğun olaraq daxilə qəbul edilir: 3-6 yaş arası uşaqlara – gündə 2 dəfə ½ tablet, 6-14 yaş arasında - gündə 2-3 dəfə ½ tablet, 14 yaşdan yuxarı və böyüklərə – gündə 3-4 dəfə 1 tablet6.
Tabletlər yemək zamanı daxilə qəbul edilir, çeynəmədən kifayət qədər su ilə içilir.
Müalicə kursunun müddəti simptomlardan, xəstəliyin davametmə müddəti və gedişindən asılıdır.
Ətraflı məlumatı tam istifadə təlimatında görə bilərsiniz.
Burunda qaşınma və sulu ifrazat, tez-tez asqırma, allergik konyunktivit xroniki formada gedərsə, həkimlər son nəsil antihistamin dərmanları təyin edə bilərlər.
Əgər ifadə edilmiş tıxanma varsa, qlükokortikoidli spreylər təyin edilə bilər.
Məlhəm və kremlər
Dəri təzahürləri zamanı həkim xüsusi krem və məlhəmlər təyin edə bilər. Adətən tərkibində "kortikosteroidlər" qrupuna aid olan müxtəlif təsiredici maddələr olan preparatlara üstünlük verilir (hormonal preparatlar). Bu dərmanlar bir-birindən müəyyən fərqlərə malikdirlər, ona görə də konkret halda ən optimal preparatı müalicə həkimi seçir.
İnhalyasiya vasitələri
Bronxoobstruksiya simptomları zamanı, məsələn, öskürək tutmaları, boğulma, təngnəfəslik yarandıqda, həkim tərəfindən inhalyasiya preparatları təyin edilə bilər.
Allergik reaksiyalar haqqında qısa videoya baxın:
Videoda kəskin allergik reaksiyaların yaranma səbəbləri, onların təzahürləri, həmçinin qəfil allergik reaksiyalarla mübarizə aparmağa kömək edən dərman növləri haqqında danışılır.
Populyar suallar
Hansı analiz itlərə qarşı allergiyanı aşkar edə bilər?
İtə qarşı allergiyanı iki üsulla təsdiq etmək olar. Birinci – dəri provokasiya testləridir.
İkinci üsul – dəri hissəciklərinə, tükə, ağız suyuna, heyvan sidiyinə qarşı spesifik immunoqlobulinlərin təyin edildiyi qan analizidir. Lakin konkret allergen komponenti – Can f1-ə qarşı analiz daha dəqiqdir. Bu analizlər hazırda demək olar ki, istənilən böyük laboratoriya şəbəkəsində mövcuddur və kifayət qədər tez yerinə yetirilir – orta hesabla 3-5 iş günü ərzində.
İtlərə qarşı allergiya varsa və heyvanla təmas qaçılmazdırsa nə etməli?
Əgər siz və ya yaxınınız itə reaksiya verirsə və heyvanla təmas qaçılmazdırsa, müəyyən qaydalara riayət etmək lazımdır:
heyvanı allergiyası olan şəxsin yatdığı otağa buraxmayın
döşək və yastıqlara allergenləri buraxmayan xüsusi üzlüklər taxın
evdən bütün xalçaları və xalça örtüklərini yığışdırın
otaqları müntəzəm olaraq tozsoran ilə təmizləyin, bu zaman HEPA-filtrli tozsoranlardan istifadə edin
yataq otağında eyni ilə HEPA-filtrli hava təmizləyiciləri quraşdırın
ev heyvanı ilə oyundan sonra dərhal əllərinizi, üzünüzü yuyun, paltarınızı dəyişin
Allergiya yaratmayan itlər varmı?
Belə it cinsləri mövcud deyil, lakin daha az allergen ifraz edən cinslər var.
İtlərə qarşı allergiya üçün vaksin varmı?
Var, lakin hazırda Rusiyada bu preparatlar qeydiyyatdan keçməyib.
İtlərə qarşı allergiya varsa, pişiklərə də olacaqmı?
Bu allergiya növləri bir-biri ilə əlaqəli deyil və həm birlikdə, həm də ayrı-ayrılıqda rast gəlinir, lakin allergiyalardan biri artıq varsa, mütləq digərinin də olacağı demək deyil.
İtlərə qarşı allergiya keçirmi, yoxsa ömürlükdür?
Təəssüf ki, allergiya xroniki xəstəlik hesab olunur və tam sağalma mümkün deyil. Lakin uzunmüddətli, o cümlədən spontan remissiyalar mümkündür ki, bunlar hətta heyvanla daimi təmas şəraitində belə onilliklərlə davam edə bilər.
