ƏKS GÖSTƏRİŞLƏR VAR. MÜTƏXƏSSİSLƏ MƏSLƏHƏTLƏŞMƏK LAZIMDIR
RF-də ən çox satılan antihistamin preparat (pərakəndə satış həcminə görə) "Sistemli istifadə üçün antihistamin preparatlar" qrupunda, yanvar 2015 - may 2022 dövrü üçün IQVIA, Retail audit 01.2015-05.2022 məlumatlarına əsasən.
PubMed beynəlxalq bazasında xloropiraminin klinik istifadəsi ilə bağlı ilk məqalə 1962-ci ilə aiddir. FAGERBERG E, NOVIK A, SAHL R, STAHLE J. [Vazomotor rinitin yeni müalicəsi. Xloropiramin-imipramin ilə ikiqat kor test]. Praxis. 1962 May 31;51:567-71. Alman. PMID: 13891295.
PubMed beynəlxalq bazasında 87 məqalə və yerli eLibrary-də 35 məqalə (PubMed Elmi Elektron Kitabxanası [Elektron resurs], 04 avqust 2022. URL: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/?term=chloropyramine ; Elibrary Elmi Elektron Kitabxanası [Elektron resurs], 04 avqust 2022. URL: https://www.elibrary.ru/query_results.asp).
09.01.2014-cü il tarixli Roshydromet-in 1 nömrəli əmri "Rusiya Antarktida ekspedisiyasının tərkibinə daxil olan şəxslərin pulsuz qida, geyim və dərman vasitələri ilə təmin edilmə normalarının təsdiqi haqqında"
14.04.2011-ci il tarixli RF Hökumətinin 270 nömrəli qərarı (06.03.2015-ci il redaksiyası) "Rusiya Federasiyası Daxili İşlər Nazirliyinin daxili qoşunlarının tibbi təyinatlı məmulatlar, dərman vasitələri və tibbi texnika ilə təmin edilməsi qaydası və normaları haqqında"
12.10.2019-cu il tarixli RF Hökumətinin 2406-r nömrəli sərəncamı (30.03.2022-ci il redaksiyası) Tibbi yardım göstərilməsi üçün zəruri olan həyati vacib və ən vacib dərman vasitələrinin siyahısının, həmçinin tibbi istifadə üçün dərman vasitələrinin siyahılarının və tibbi yardım üçün zəruri olan minimum dərman vasitələri çeşidinin təsdiqi haqqında>
Dəqiq desək, soyuğa qarşı reaksiya allergiya deyil, çünki simptomların yaranma səbəbi xüsusi maddələrin (anticisimlərin) əmələ gəlməsinə səbəb olan allergen-zülal deyil.
Problem dəridə olan xüsusi hüceyrələrin dağılması ilə əlaqəli olan qeyri-spesifik reaksiya ilə şərtlənir. Bunun nəticəsində qan dövranına çoxlu sayda aktiv molekullar, o cümlədən allergik reaksiyaların mediatoru (histamin) daxil olur ki, bunlar da öz növbəsində allergiyaya bənzər prosesi işə salır. Bu cür proseslərin yaranmasının dəqiq səbəbi hələ müəyyən edilməyib.
Soyuğun təsiri nəticəsində yaranan ən geniş yayılmış problem soyuq övrəsi və angionevrotik ödemdir.
Soyuğa qarşı reaksiyanın simptomları
Soyuğun təsiri fonunda aşağıdakı təzahürlər yarana bilər:
qaşınma və ödemlə övrə tipli dəri səpgiləri
ekzema (həm kəskin, həm də xronikin kəskinləşməsi)
burundan ifrazat, burun tutulması
təngnəfəslik, öskürək, fışıltılı tənəffüs
Bu simptomlar oxşar yaranma mexanizminə malikdir.
Soyuq övrəsi
Əsas maraq məhz soyuq övrəsinə aiddir. Xəstəlik soyuqda qaldıqda və ya soyuq maddələrlə təmasda olarkən ilk dəqiqələrdən özünü göstərir, məsələn, isti gündə belə soyuq suya girdikdə, həmçinin soyuq içkilər və qidalar qəbul edərkən. Bu problem ən çox yeniyetmələrdə və gənc yaşlı insanlarda yaranır.
Soyuq övrəsinin simptomları
Adətən soyuq övrəsinin simptomları təxminən 2 saat davam edir və aşağıdakı kimi təzahür edir:
soyumaya məruz qalmış dəri sahələrində "uçucu" səpgilər
insan əllərində soyuq bir şey tutduqda əllərin şişməsi
soyuq qida və/və ya içkilər qəbul edərkən dodaqların şişməsi
Uzunmüddətli soyuma zamanı simptomlar güclənir!
Həmçinin unutmaq olmaz ki, bəzi hallarda soyuğa qarşı reaksiya ağır formalarda ola bilər, məsələn:
Anafilaktik şok. Aktiv maddələrin həddindən artıq güclü atılması anafilaksiya simptomlarına, dərialtı toxumanın ümumi şişməsinə, arterial təzyiqin düşməsinə, huşun itməsinə səbəb ola bilər.
Qırtlağın ödemi. Dil və qırtlağın şişməsi tənəffüs çətinliklərinə səbəb ola bilər.
Ağır reaksiyalar ən çox bədənin böyük səthinin dərhal soyuması zamanı baş verir, məsələn, soyuq suya girdikdə. Belə hallarda huşun itməsi və boğulma baş verə bilər.
Soyuq övrəsinin yaranma riskləri
Hazırda soyuq övrəsinin yaranma riski ilə əlaqələndirilən müəyyən vəziyyətlər mövcuddur, onlara aiddir:
gənc yaş
virus hepatiti və xərçəng kimi yanaşı xəstəliklər
irsiyyət – nadir hallarda soyuq övrəsi genetik xəstəlik kimi gedişat edir
Soyuq allergiyasının yaranmasının profilaktikası
Soyuğa qarşı arzuolunmaz reaksiyaların yaranmasının qarşısını almaq üçün zəruridir:
Dərini soyuqdan və gözlənilməz temperatur dəyişikliklərindən qorumaq. Üzməyi planlaşdırırsınızsa, əvvəlcə əlinizi suya salın və reaksiyanı izləyin.
Qırtlaq ödemi inkişaf etməsin deyə soyuq qida və içkilərin qəbulundan imtina etmək.
Əgər cərrahi əməliyyata hazırlaşırsınızsa, nəzərə alın ki, əməliyyat otaqlarında temperatur bəzən aşağı olur. Həkimlər əvvəlcədən müvafiq temperatur rejiminin yaradılması üçün tədbirlər görsünlər deyə, cərrahları öz reaksiyanız barədə xəbərdar edin.
Soyuğa qarşı "allergiya"nın diaqnostikası
Provokasiya testi
Soyuq "allergiyası"nın diaqnostikası üçün buz kubiki ilə provokasiya testi istifadə olunur. Bu zaman buz kubiki 5 dəqiqə müddətinə said nahiyəsinin dərisinə qoyulur, sonra götürülür və manipulyasiyadan bir neçə dəqiqə sonra reaksiyanın olub-olmaması qeyd edilir.
Temperatur testi
Diaqnoz qoyulduqdan sonra xəstə üçün təhlükəli ola biləcək temperaturu müəyyən etmək çox vacibdir. Bunun üçün xüsusi temperatur testi mövcuddur. Onun aparılması üçün xüsusi kalibrləşdirilmiş avadanlıq lazımdır ki, o da müxtəlif hissələri fərqli temperaturda olan lövhədən ibarətdir. Lövhə said nahiyəsinə qoyulur və reaksiyaya görə artıq xəstə üçün təhlükəli və təhlükəsiz temperatur intervalı müəyyən edilir.
Əlavə müayinələr
Əgər söhbətdən sonra həkimdə xəstədə infeksion, autoimmun patologiya və ya onkoloji xəstəliyin olmasına şübhə yaranırsa, mütəxəssis bu problemlərin aşkar edilməsinə yönəlmiş əlavə laborator və/və ya instrumental müayinələr təyin edəcək.
Soyuğa qarşı allergiyanın müalicəsi
Bəzən aşağı temperaturların induksiya etdiyi övrə özü-özünə və kifayət qədər tez keçir, bəzən isə illər və onilliklər boyu davam edir.
Qaşınma şəklində soyuq allergiyasının kəskin təzahürü yarandıqda həkimlər tez-tez antihistamin preparatların istifadəsini tövsiyə edirlər, məsələn onlara Suprastin® aiddir.
Tabletlər yemək zamanı daxilə qəbul edilir, çeynəmədən və kifayət qədər su ilə içilir.
Müalicə kursunun müddəti simptomlardan, xəstəliyin davamlılığından və gedişindən asılıdır.
Ətraflı məlumatı tam istifadə təlimatında görə bilərsiniz.
Videodan allergiya nə olduğunu, niyə yarandığını, necə təzahür etdiyini və allergik reaksiyaların müalicəsi üçün hansı dərmanların istifadə edildiyini öyrənəcəksiniz.
Populyar suallar
Soyuq suya, qara qarşı allergiya olurmu?
Əslində qar və ya soyuq sudan yaranan təzahürlər allergiya ilə bağlı deyil. Bu, yaranma mexanizminə görə allergik reaksiyaya bənzəyən qeyri-spesifik reaksiyadır.
Uşaqda soyuğa qarşı allergiya yarandıqda necə tez və düzgün hərəkət etmək lazımdır?
İlk növbədə soyuqla təması mümkün qədər tez aradan qaldırmaq lazımdır. İsti yerə keçmək, soyuq sudan çıxmaq, soyuq qida və ya içkilərin qəbulunu dayandırmaq.
Qəfləti intensiv qaşınma yarandıqda antihistamin preparatı Suprastin® 25 mq (1 tablet) qəbul etmək olar: 3-6 yaşlı uşaqlara – gündə iki dəfə ½ tablet, daha böyük uşaqlara və yeniyetmələrə, 6-14 yaş aralığında – gündə 2-3 dəfə ½ tablet, 14 yaşdan yuxarı xəstələrə və böyüklərə – sutkada 3-4 dəfə 1 tablet.
Soyuğa qarşı reaksiya yarandıqda təcili yardım lazımdırmı, hansı profilaktika tədbirləri var?
Bəzi hallarda, soyuğa qarşı reaksiya çox kəskin olduqda və geniş ödem, bronxların daralması, qırtlaq ödemi, arterial təzyiqin düşməsi ilə təzahür etdikdə, təcili yardım çağırmaq lazımdır.
